BDATrip
Mỗi năm, vào tháng 3 âm lịch, du khách từ khắp nơi trên cả nước tề tựu về Cố đô Hoa Lư để hòa mình vào không khí của lễ hội truyền thống của vùng đất cố đô. Cùng BDATrip khám phá xem Lễ hội Hoa Lư mang đến những trải nghiệm thú vị nào cho chúng ta!
Từ khi Hoa Lư được chọn làm Cố đô, Lễ hội Hoa Lư đã trở thành một sự kiện trọng đại, mang tầm Quốc lễ. Mỗi dịp lễ hội diễn ra, các triều đình nổi tiếng như Huế và Thăng Long đều phái đại thần tham dự với nghi thức hết sức trang trọng.
Theo "Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ", một tài liệu lịch sử quan trọng, triều đình Nguyễn hàng năm đều tổ chức các đại lễ tế miếu các Đế vương tiền nhân, trong đó bốn vị vua Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương và Đinh Tiên Hoàng được coi là những vị vua vô cùng quan trọng. Đặc biệt, vua Minh Mệnh đã cho xây dựng miếu thờ Đinh Tiên Hoàng tại xã Dương Xuân, thuộc kinh đô Huế, nhấn mạnh tầm quan trọng và sự trang nghiêm của lễ hội Hoa Lư. Kể từ đó, việc tế miếu Đinh Tiên Hoàng được triều đình chính thức hóa, tổ chức thường niên vào hai mùa Xuân và Thu, thể hiện lòng thành kính của triều đình đối với người sáng lập nước Đại Cồ Việt.
Sự tồn tại và phát triển của Lễ hội Hoa Lư đến ngày nay là kết quả của một quá trình lịch sử phức tạp, trong đó có sự giao thoa giữa những yếu tố lịch sử chính thống và các truyền thuyết dân gian.
Lễ hội Hoa Lư còn được biết đến với tên gọi khác là hội Trường Yên hoặc hội Cờ Lau, đánh dấu một trong những sự kiện văn hóa có bề dày lịch sử nhất tại Việt Nam. Sự kiện này hiện được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và đang trong quá trình xem xét để nâng cấp thành lễ hội với nghi thức cấp nhà nước.
Mỗi năm, lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh Đinh Bộ Lĩnh, vị anh hùng dân tộc đã thành lập kinh đô Hoa Lư và nhà nước Đại Cồ Việt, khai sinh ra thời kỳ độc lập và thống nhất dài lâu cho người Việt qua ba đời vua Đinh, Lê, và Lý.
Lễ hội Hoa Lư là một diễn biến sinh động và chân thực về cuộc đời, cống hiến cũng như những đóng góp của đức vua Đinh Tiên Hoàng cho lịch sử nước nhà. Trong quá khứ, sự kiện này được các triều đại phong kiến tổ chức với quy mô và nghi thức đặc biệt long trọng. Ngày nay, lễ hội vẫn giữ vững tầm ảnh hưởng và vẻ vang của mình, lưu giữ được những nét đặc sắc của văn hóa và nghệ thuật dân gian, đồng thời hướng tới mục tiêu được công nhận là Quốc lễ.
Lễ hội Hoa Lư diễn ra hàng năm tại cố đô Hoa Lư ở Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, là một sự kiện văn hóa đặc sắc chia thành hai phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ, đặc biệt quan trọng, tôn vinh những giá trị văn hóa lâu đời, bao gồm các nghi thức truyền thống như Lễ mở cửa đền, Lễ rước nước,.... Trong số đó, Lễ rước nước là hoạt động nổi bật, thu hút sự tham gia của hàng ngàn du khách từ khắp nơi cũng như người dân địa phương.
Lễ hội này được tổ chức từ ngày mùng 6 đến mùng 8 tháng 3 âm lịch, tạo cơ hội tuyệt vời để khám phá không chỉ Hoa Lư mà còn cả khu vực Tràng An lịch sử. Nếu bạn dự định du lịch đến Ninh Bình trong khoảng 4 ngày 3 đêm vào thời gian này, hãy tranh thủ tham gia lễ hội để trải nghiệm sâu sắc về văn hóa và tinh thần cộng đồng nơi đây.
Lễ hội Hoa Lư được tổ chức tại hai đền chính là đền Vua Đinh Tiên Hoàng và đền Vua Lê Đại Hành, bắt đầu với Lễ mở cửa đền diễn ra trước ngày lễ hội chính thức một ngày. Sau khi thực hiện nghi thức mở cửa, du khách có thể tự do ra vào đền mà không cần phải xuất trình vé như những ngày thường, cho phép mọi người thuận tiện tham gia và tận hưởng không khí lễ hội một cách trọn vẹn. Đây là dịp để khách tham quan không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc của các đền thờ mà còn hòa mình vào không khí tôn nghiêm và trang trọng của lễ hội.
Lễ rước nước trong khuôn khổ Lễ hội Hoa Lư là một nghi thức mang ý nghĩa sâu sắc, diễn ra vào sáng sớm ngày 8/3 âm lịch, đánh dấu sự khởi đầu cho ngày hội lớn. Đây là khoảnh khắc đặc biệt khi cộng đồng cùng nhau hướng về nguồn cội, khẳng định tinh thần đoàn kết và lòng biết ơn của dân tộc.
Nghi lễ bắt đầu từ đền Vua Đinh Tiên Hoàng, nơi đoàn người hành hương đi bộ đến bến sông Hoàng Long. Tại đây, họ dừng lại để lấy nước sông, một hoạt động có ý nghĩa tượng trưng cho sự thanh lọc và tôn vinh những giá trị thiêng liêng.
Trước ngày khai hội, người ta chọn một cây tre lớn trên bờ sông và treo một dải phướn màu vàng với những lời chú ghi nhắc đến sự tích “rồng vàng” đã giúp đỡ vị Hoàng Đế nhà Đinh theo truyền thuyết. Sự chuẩn bị này không chỉ tạo nên không gian trang trọng mà còn nhấn mạnh giá trị của lời dạy “Uống nước nhớ nguồn,” một đạo lý cao đẹp của người Việt, thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với tổ tiên đã có công dựng nước và giữ nước.
Nghi lễ tắm tượng, hay còn gọi là lễ mộc dục, là một phần quan trọng trong chuỗi sự kiện của Lễ hội Hoa Lư, được thực hiện vào giờ Tý, tức khoảng sáng sớm, ngay trong ngày khai hội.
Trước khi tiến hành nghi lễ, thủ từ người đứng đầu trong việc tổ chức các nghi lễ tôn giáphải thực hiện lễ cáo, một nghi thức xin phép vua nhằm được phép tiến hành lễ mộc dục cũng như lễ gia quan. Lễ cáo không chỉ là biểu hiện của sự tôn kính mà còn thể hiện sự liên kết giữa các nghi thức truyền thống với quyền uy của vua, người được coi là trung tâm của mọi hoạt động văn hóa và tâm linh trong xã hội phong kiến.
Lễ mộc dục bao gồm việc tắm tượng vua Đinh Tiên Hoàng – người sáng lập nhà nước Đại Cồ Việt, với nước đã được rước từ sông Hoàng Long trong nghi lễ rước nước. Việc tắm tượng không chỉ nhằm mục đích thanh tẩy và cầu nguyện cho sự bình yên, mà còn tái hiện và tưởng nhớ công đức của vị vua anh minh, qua đó khẳng định lại những giá trị tinh thần và lòng thành kính của dân tộc đối với các bậc tiền nhân.
Nghi lễ rước lửa thiêng là một phần rất quan trọng trong chuỗi các nghi thức của Lễ hội Hoa Lư, thể hiện sự kết nối mạch lịch sử từ khi Đinh Bộ Lĩnh còn là một chàng trai trẻ ở quê nhà cho đến khi ông trở thành Hoàng đế và thống nhất đất nước. Quá trình này không chỉ là một hành trình địa lý mà còn là hành trình về mặt tinh thần, biểu dương sự nghiệp lớn lao mà ông đã đạt được.
Nghi thức bắt đầu từ đền thờ Đinh Bộ Lĩnh ở xã Gia Phương, huyện Gia Viễn, nơi được coi là nơi sinh của vị vua này. Tại đây, ngọn lửa thiêng được thắp lên, mang ý nghĩa tôn vinh nguồn cội và sự khởi đầu khiêm tốn của Đinh Bộ Lĩnh. Sau đó, đoàn rước đuốc tiến hành các nghi lễ dâng hương và cúng tế trời đất, xin phép thần linh và tổ tiên cho việc rước lửa. Nghi thức này không chỉ thể hiện lòng kính trọng mà còn cầu nguyện cho sự an lành và thịnh vượng của quốc gia và dân tộc.
Tiếp theo, đoàn rước sẽ diễu hành trên con đường mang tên Vua Đinh, tiến về Đền Vua Đinh Tiên Hoàng tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư. Tại đây, ngọn lửa thiêng được dùng để thắp sáng, truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác trong suốt thời gian diễn ra lễ hội. Quá trình này không chỉ ghi nhận và tôn vinh công trạng của Đinh Tiên Hoàng mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gìn giữ và truyền bá các giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc Việt Nam.
Ngay khi đoàn rước nước trở về sân khấu trung tâm của lễ hội và hoàn thành nghi thức thả rồng bay, phần lễ tế tại hai đền thờ Vua Đinh và Vua Lê chính thức bắt đầu. Phần lễ này diễn ra với sự tham gia của nhiều đoàn đã đăng ký từ trước. Các đoàn này, bao gồm những người rước kiệu và chân nhang từ các di tích thờ các danh nhân thời Đinh - Lê, tập trung về hai đền này. Do khoảng cách xa, hầu hết các đoàn phải sử dụng xe lễ hội để tiến về Hoa Lư.
Lễ tế được tổ chức cả ban ngày lẫn ban đêm tại cả hai đền, nơi người dân và du khách có thể vào thắp hương tưởng niệm. Nội dung của lễ tế bao gồm việc ca ngợi công đức và những thành tựu của hai vị vua Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành, nhấn mạnh vai trò quan trọng của họ trong lịch sử Việt Nam.
Màn khai mạc Lễ hội Hoa Lư luôn là một trong những phần hoành tráng và ấn tượng nhất, được truyền hình trực tiếp để mọi người khắp nơi có thể theo dõi. Sự kiện bắt đầu với lời giới thiệu các đại biểu và diễn văn khai mạc từ các vị lãnh đạo cấp Trung ương và địa phương, sau đó tiếp nối với màn trống hội Hoa Lư.
Điểm nhấn của phần khai mạc là các màn diễn tái hiện các sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra tại kinh đô Hoa Lư xưa. Những khoảnh khắc trọng đại như việc Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, Lê Hoàn đánh thắng giặc Tống, và sự kiện dời đô về Thăng Long được Nhà hát Chèo Ninh Bình thể hiện một cách sinh động và đầy cảm xúc. Sự kiện khai mạc kết thúc với màn thả rồng bay, một biểu tượng của sự an lành và thịnh vượng, kéo dài cho đến hết buổi sáng.
Màn "Cờ lau tập trận" là một trò diễn dân gian đặc sắc và đầy ý nghĩa trong khuôn khổ Lễ hội Hoa Lư, tái hiện lại quá trình tập luyện và rèn giũa bản lĩnh chiến đấu của Đinh Bộ Lĩnh trong những năm tháng niên thiếu. Trò chơi này không chỉ là một phần vui chơi giải trí mà còn mang giá trị giáo dục sâu sắc, khắc họa hình ảnh người anh hùng dân tộc từ thuở ấu thơ đã thể hiện tài năng và ý chí phi thường.
Tham gia vào màn trình diễn này là 60 thiếu niên từ 13 đến 15 tuổi. Những em thiếu niên này được tuyển chọn kỹ lưỡng, và em nào khôi ngô, ưu tú nhất sẽ được vinh dự đóng vai Đinh Bộ Lĩnh. Nhân vật Đinh Bộ Lĩnh trong trò chơi mặc trang phục đặc biệt gồm mũ bình thiên làm từ rơm và tay cầm bông lau với tán vàng, tán tía, biểu tượng cho vị vua tương lai.
Bên cạnh đó, các quân Thung Lau và Thung Lá, được trang bị các nhạc cụ truyền thống như chiêng, trống cái, và thanh la, đứng hai bên sân khấu để múa hát, đối đáp. Họ không chỉ là nền tảng âm nhạc cho màn diễn mà còn góp phần tạo nên bầu không khí hào hùng, sinh động trong quá trình diễn tả cảnh tập trận của vua Đinh.
Màn diễn "Cờ lau tập trận" không chỉ là một phần giải trí trong lễ hội mà còn là một tiết mục thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn vinh tinh thần chiến đấu, ý chí kiên cường của Đinh Bộ Lĩnh và ba quân của ông, qua đó khơi dậy lòng tự hào dân tộc và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.
Màn diễn xếp chữ "Thái Bình" tại Lễ hội Hoa Lư là một phần trình diễn đầy ý nghĩa, nhằm tôn vinh niên hiệu mà Vua Đinh Tiên Hoàng đặt ra khi lên ngôi, đồng thời cũng là để gợi nhớ đến đồng tiền Thái Bình, đồng tiền đầu tiên của Việt Nam. Đây là màn trình diễn vừa mang giá trị lịch sử vừa thể hiện sự tinh tế trong nghệ thuật biểu diễn.
Tham gia vào màn này, 120 thiếu nữ mặc áo tứ thân màu xanh, tay cầm cờ, theo nhịp trống giục điều phối, tạo nên một bức tranh động vô cùng sinh động và ấn tượng. Các em thực hiện một loạt các động tác chạy và kéo cờ phức tạp để tạo hình thành từng nét chữ. Hàng đầu tiên hình thành chữ "Thái" với các nét chạy đặc biệt, trong khi hàng thứ hai tạo chữ "Bình". Khi cả hai hàng cùng hạ cờ, hai chữ "Thái Bình" hiện ra rõ nét, mang đến một thông điệp về sự bình yên và thịnh vượng mà Vua Đinh Tiên Hoàng mong muốn cho đất nước.
Bên cạnh đó, Lễ hội Hoa Lư còn bao gồm nhiều sự kiện hưởng ứng đa dạng, phục vụ cho cả mục đích giải trí lẫn giáo dục. Các hoạt động như cuộc thi Người đẹp Hoa Lư, Hội thi hát chèo, cúp bóng chuyền Hoa Lư, các triển lãm và các giải đấu thể thao không chỉ làm phong phú thêm nội dung lễ hội mà còn góp phần quảng bá du lịch, thu hút khách tham quan và tăng cường sự hiểu biết về văn hóa, lịch sử của địa phương.
Lễ hội Hoa Lư không chỉ là sự kiện văn hóa mang đậm ý nghĩa với người dân Việt Nam mà còn là biểu tượng của sự giao thoa và phát triển văn hóa qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước. Do đó, trong chuyến khám phá di sản thiên nhiên và văn hóa Quần thể danh thắng Tràng An, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia lễ hội hấp dẫn này nhé.
Một số địa điểm du lịch hấp dẫn tại Ninh Bình:
Copyright © 2022 BDATrip.com | All rights reserved.
